در جستن جام جم جهان پیمودم
روزی نه نشستم و شبی نغنودم
ز استاد چو وصف جام جم بشنودم
خود جام جهان نمای جم من بودم
در جستن جام جم جهان پیمودم
روزی نه نشستم و شبی نغنودم
ز استاد چو وصف جام جم بشنودم
خود جام جهان نمای جم من بودم
چیست دین؟ برخاستن از روی خاک
تا که آگه گردد از خود جان پاک
چونکه آگه گردد از خود جان پاک
جذب کوی حق شود او سینه چاک
دور شو از پنج خصلت ای پسر
تا نریزد آبرویت در نظر
اولاً کم گوی با مردم دروغ
زان که گردی از دروغت بی فروغ
هر که استیزه کند با مهتران
آبروی خود بریزد بی گمان
پیش مردم هر که را نبود اَدب
گر بریزد آبرو نبود عجب
از سبکساران مباش ای نیک خوی
کز سبکساری بریزد آبروی
از خلاف و از خیانت باش دور
تا بود پیوسته در رویِ تو نور
چار چیز است از عطاهایِ کریم
با تو گویم یادگیرش ای سلیم
فرض حق اول به جای آوردن است
والدین از خویش راضی کردن است
حکم دیگر چیست با شیطان جهاد
چارُمش نیکی به خلقِ نامراد
ای در درون جانم و جان از تو بی خبر
وز تو جهان پُر است و جهان از تو بی خبر
ای عقل پیر و بخت جوان کرده راه تو
پیر از تو بی نشان و جوان از تو بی خبر
چون پی بَرَد به تو دل و جانم که جاودان
در جان و در دلی، دل و جان از تو بی خبر
نقش تو در خیال و خیال از تو بی نصیب
نام تو بر زبان و زبان از تو بی خبر
از تو خبر به نام و نشانست خلق را
وآنگه همه به نام و نشان از تو بی خبر
جویندگان گوهر دریای کُنهِ تو
در وادی یقین و گمان از تو بی خبر
شرح و بیان تو چه کنم؟ زان که تا ابد
شرح از تو عاجزست و بیان از تو بی خبر
«عطار» اگر چه نعره ی عشق تو می زند
هستند جمله نعره زنان از تو بی خبر
تا توی با خویشی، عدد بینی همه
چون شوی فانی، احد بینی همه
تا تو باشی نیک و بد آنجا بود
چون توی گم گشتی همه زیبا بود
چشـم آلـوده نظر از رخ جانان دور است
بـر رخ او نــظـر از آیـنـۀ پـاک انـداز
غسل در اشک زدم کاهل طریقت گویند
پاک شو اول و پس دیده بر آن پاک انداز